Francuski general iz Prvog svetskog rata Luj Franše d`Epere, počasni srpski vojvoda, komandovao je probojem Solunskog fronta, a srpske vojnike smatrao najboljim u Velikom ratu.
U Prvom svetskom ratu komandovao je Francuskom armijom do 29. aprila 1918. godine - grupom armija na francuskom frontu, a od 9. juna 1918. godine do kraja rata bio je vrhovni komandant savezničkih armija na Solunskom frontu.
Pod njegovom komandom izvršen je proboj Solunskog fronta, oterane su nemačko-austrijsko-bugarske snage, zaključen je ugovor o kapitulaciji bugarske vojske i oslobođena je Srbija.
D`Epere je stupio u vojničku školu oktobra 1874. godine i po završetku dobio čin pešadijskog potporučnika.
U kapetana je unapređen 1885, u pukovnika 1903, brigadnog generala 1908, divizijskog generala 1912, a za maršala Francuske 1921. godine.
Pročitajte još
Iste godine dobio je i počasnu titulu srpskog vojvode.
D`Epere je veoma cenio srpsku vojsku i redovno isticao njene zasluge u konačnoj pobedi saveznika u Velikom ratu.
Od 1. januara do 13. septembra 1918. godine pripremana je odlučna ofanziva na Solunskom frontu.
Vrhovni komandant savezničkih snaga na tom frontu general Franše d`Epere, sazvao je konferenciju, kojoj je prisustvovao načelnik štaba srpske vrhovne komande vojvoda Živojin Mišić.
Plan je bio da se napadom srpskih armija u planinskom predelu između Sušice i Lešice izvrši proboj neprijateljskog fronta na širini od 30 kilometara.
U zoru 15. septembra 1918. godine, D`Epere naređuje da se krene u akciju proboja, u kojoj je srpska vojska odigrala glavnu ulogu i koja se ubraja među najuspešnije operacije u Prvom svetskom ratu.
- Ogromna želja vodila je vojnike iz pobede u pobedu. Francuska komora na konjima jedva je stizala srpsku pešadiju - govorio je D`Epere.
Foto: Profimedia
Skoplje je oslobođeno već 25. septembra, posle čega je srpska vojska krenula ka bugarskoj granici. Samo četiri dana kasnije u štabu D`Eperea, Bugarska je potpisala kapitulaciju, a 30. septembra obustavljena su sva neprijateljstva.
- Operacije se moraju usporavati jer nema komunikacije radi dobavljanja hrane francuskim trupama koje napreduju... Samo srpskim trupama nisu potrebne komunikacije - oni idu napred poput oluje - isticao je D`Epere.
On je posebno isticao ulogu srpskog seljaka.
- To su seljaci, to su Srbi, tvrdi na muci, trezveni, skromni, to su ljudi slobodni, nesalomivi, gordi na sebe i gospodari svojih njiva. Ali, došao je rat. I, eto kako su se za slobodu zemlje ti seljaci bez napora pretvorili u vojnike, najhrabrije, najistrajnije, najbolje od svih. To su te sjajne trupe, zbog kojih sam gord što sam ih vodio, rame uz rame sa vojnicima Francuske, u pobedonosnu slobodu njihove otadžbine - rekao je svojevremeno D`Epere.
Francuski general, a kasnije maršal, Luj Franše D`Epere bio je izuzetno omiljen među Srbima.
Umro je 8. jula 1942. godine.
U Beogradu mu je podignut spomenik, a Bulevar Franše d`Eperea, nalazi se na potezu od mosta Gazela do Auto-komande.
BONUS VIDEO
Za još vesti zapratite nas na našoj zvaničnoj Fejsbuk stranici - budimo "na ti".
Nova dimenzija novosti, vaš "Nportal.rs".
