Na današnji dan 1999. godine na Košarama je počela jedna od najtežih bitaka za odbranu Srbije u novijoj istoriji u kojoj je 108 vojnika poginulo braneći granicu od albanskih snaga tokom agresije NATO-a.
Među poginulim vojnicima bilo je 50 mladića na odsluženju vojnog roka, od kojih su neki poslati na karaulu Košare nakon svega dva meseca obuke i položene vojničke zakletve.
Bitka za karaulu Košare na granici SR Jugoslavije i Albanije smatra se najvećom bitkom u novijoj srpskoj istoriji u kojoj je nešto više od 1.000 golobradih srpskih vojnika, bez dovoljno municije, branilo otadžbinu od napada snaga koje su brojale između 5.000 i 6.000 Albanaca i njihovih pomagača.
Najveći broj srpskih snaga na Košarama činili su vojnici na redovnom odsluženju vojnog roka prosečne dobi između 19 i 20 godina, a borili su se i Srbi dobrovoljci iz inostranstva i kozaci.
Foto: Arhiva Novosti
Bitka na Košarama počela je 9. aprila i trajala sve do završetka bombardovanja SR Jugoslavije, 10. juna, odnosno potpisivanja takozvanog Kumanovskog sporazuma i povlačenja Vojske Jugoslavije sa Kosova i Metohije.
Pročitajte još
Napad albanskih terorista, potpomognut avijacijom NATO-a, počeo je oko graničnog prelaza Raša Košares, na granici Jugoslavije i Albanije, a cilj je bio da se presecanjem komunikacije između jedinica Vojske Jugoslavije u Đakovici i Prizrenu, omogući kopnena invazija i ovladavanje prostorom Kosova i Metohije.
U borbama su učestvovali dijelovi 125. i 549. motorizovane brigade Vojske Jugoslavije, elementi 63. i 72. specijalne brigade, kao i grupa stranih dobrovoljaca među kojima je najviše bilo Rusa.
Sa albanske, brojno višestruko nadmoćne strane, učestvovali su pripadnici terorističke OVK, regularne vojske Albanije, Legije stranaca i avijacija NATO-a, čiji su avioni svakodnevno bombardovali položaje Vojske Jugoslavije i otežavali dopremanje hrane, municije i pojačanja.
Na vrhuncu borbi Vojska Jugoslavije imala je oko 1.200 vojnika, a OVK, sa dobrovoljcima i albanskim jedinicama pet do šest hiljada.
Borci na Košarama, kao i učesnici bitke na Paštriku, koja je uslijedila krajem maja, uspjeli su nadljudskim naporima da spriječe prodor albanskih terorista na teritoriju svoje zemlje.
Na Košarama je poginuo i 21 oficir i podoficir, 50 mladića na odsluženju vojnog roka, 13 vojnih obveznika i 24 dobrovoljca, a ranjeno ih je 256.
Foto: B.Antić
Cilj napadača, OVK, NATO-a i albanske vojske bio je da se prodre u Metohiju i da se snage Vojske Jugoslavije, do tada maskirane i dobro sakrivene, nateraju na otvorenu borbu u kojoj bi do izražaja došla tehnološka prednost NATO avijacije.
Agresor je uspeo da zauzme teritoriju SRJ svega četiri kilometra u širinu i u dubinu par stotina do hiljadu metara.
Borba na jugoslovensko-albanskoj granici trajala je 67 dana i odnela je 108 života. Jedna je od najtežih borbi u novijoj istoriji srpske vojske, pa je postala simbol odbrane otadžbine.
Bitka pre bitke
Rat je na karauli Košare počeo mnogo pre 9. aprila 1999. godine, tačnije u martu 1998. godine kada su i počeli sukobi na KiM.
Iako je rejon karaule bio gotovo nenaseljen, u okolini su se nalazila etnički čista albanska sela, sa velikim brojem pripadnika OVK u njima.
Sama karaula udaljena nekoliko stotina metara od granične linije na vidnom mestu, bila je laka meta i često se dešavalo da teroristi sa granične linije ispale rafal na karaulu i pobegnu.
Foto: Arhiva Novosti
Česte su bile i zasede u kojima je stradalo nekoliko pripanika VJ, a gotovo svakodnevna pojava pokušaja prenošenja manje ili veće količine oružja i municije iz Albanije na Kosovo i Metohiju.
Glavninu graničnih jedinica činili su vojnici na redovnom odsluženju vojnog roka koji su služili vojsku od marta 1998. godine i imali su uglavnom po 19 ili 20 godina.
Dobrovoljci sa svih strana
U Bici za Košare u redovima Vojske Jugoslavije borio se veliki broj dobrovoljaca iz zemlje i inostranstva. Osim Rusa - Kozaka iz padobranskih jedinica, u redovima dobrovoljaca bili su ljudi iz drugih evropskih zemalja.
Takozvani "internacionalni odred" od tridesetak ljudi činili su ljudi iz zapadnog dela Ukrajine, Finske, Švedske, Danske, Holandije i po jedan Škot i Irac iz Velike Britanije.
NJihovi motivi za ratovanje na strani Jugoslavije bili su avanturizam, antiamerička osećanja, ali i želja za ratnim iskustvom. NJihova plata bila je simbolična, odnosna ista kao za redovne vojnike.
Pri dolasku na front, strani dobrovoljci tražili da im se izda sertifikat da su učestvovali u borbama oko Košara, jer su sa takvom potvrdom mogli da dobiju 50 odsto veću mesečnu platu na ratištima širom sveta.
(RTS)
BONUS VIDEO:
