Prvi aerodrom u Beogradu je nastao još davne 1910. godine, a avijacija je od tada mnogo napredovala, sve do današnjeg Nikole Tesle.
Prvo letilište u Beogradu
Na mestu današnjeg VMA nekada je bila prva aerodromska pista u Beogradu. Nastala je krajem 1910. godine na vojnom poligonu. Tek 1912. godine pojavljuju se prvi hangari, bili su drveni i namenjeni za avione koji su učestvovali u ratu sa Turskom.
Dve godine kasnije, na Banjici je stacionirana prva srpska aeroplanska eskadrila i četa balona. Posle Prvog svetskog rata, dobija i civilnu upotrebu za poštanski saobraćaj na relaciji Skoplje - Niš - Beograd - Novi Sad i Beograd - Sarajevo - Mostar.
Kalemegdan
Od turskog amama, današnjeg planetarijuma, prema ušću nekada su sletali avioni. Prvi su poleteli 1911. godine, a sada se ovaj prostor koristi za skokove padobranaca i letenje paraglajdera. Takođe, ovde se održavaju sportski aeromitinzi.
Pročitajte još
Pančevačka pista
Prvi moderni aerodrom se pojavljuje tek posle Prvog svetskog rata. Obaveze prema francusko-rumunskoj kompaniji "Franko-Rumen" su značile da je bilo potrebno letilište blizu Beograda. Počela je priprema za izgradnju novog međunarodnog pristaništa ispod Bežanijske kose. Blizu Pančeva je, ipak, aerodrom počeo sa radom 1923. godine, kada je pokrenuta linija Pariz - Carigrad. Ona je konkurisala vozu "Orijent ekspres" koji je do tada bio najbrža saobraćajnica u vezi između Evrope i Bliskog istoka.
Korišćen je ovaj aerodrom za obuku ratnog vazduhoplovstva, a posle i kao vojno učilište. Na mestu starog aerodroma se danas nalaze hale fabrike aviona UTVA, kao i travnata pista koja se koristi za probne i sportske letove.
Međunarodno vazdušno pristanište "Beograd"
Dojno polje između Bežanijske kose i leve obale Save je mesto na kome je podignut ovaj aerodrom. Kada je počela izgradnja, Novi Beograd nije postojao, to je bilo pusto i močvarno područje. Za saobraćaj je otvoren 1927. godine, a u narodu je prozvan kao "Bežanijski aerodrom" ili "Zemunski aerodrom", kako je administrativno pripadao Zemunu. Od 1928. godine poleću i prvi avioni "Aeroputa", domaće avio kompanije.
Foto: Vikipedija/Museum of Yugoslavia
Mnogi sugrađani ne slute da su iznad delova Ulice Milutina Milankovića i Ulice Omladinskih brigada pre Drugog svetskog rata leteli međunarodni, putnički avioni. Ovaj aerodrom je bio jedno od najvećih vazdušnih pristaništa u Evropi sve do početka Drugog svetskog rata. Odavde su uzleteli avioni koji su branili nebo Kraljevine Jugoslavije aprila 1941. godine.
Razrušen je savezničkim bombama tokom proleća i leta 1944. godine, a potpuno uništen kada je Beograd oslobođen. Nemci su miniranjem potpuno razorili aerodrom, a jedini sačuvani objekat je bio hangar.
Aerodrom "Nikola Tesla"
Foto: P. Milošević
Izgrađen je 1962. godine kada je i prvi avion uzleteo odavde. Širenjem i modernizovanjem je 1997. godine omogućena upotreba aerodroma i po lošim vremenskim uslovima. Daljom modernizacijom je omogućena upotreba aerodroma i u uslovima izuzetno smanjene viljivosti. Danas može da parira svetskim aerodromima svojim izgledom i kvalitetom usluge.
